Elon Musk by Walter Isaacson

 Mình đã đọc cuốn tiểu sử đầu tiên viết về Elon Musk năm 2016, bạn có thể xem lại review tại đây. Khi biết tin Walter Isaason đang viết về Musk và sẽ xuất bản vào cuối năm nay, mình đã request thư viện trường đặt mua cuốn này. Giữa tháng 10, mình nhận tin từ thư viện rằng sách đã được đặt và đang vận chuyển về Việt Nam, mình vô cùng háo hức chờ đợi vì 2 lý do. Thứ nhất, mình rất tò mò về Elon Musk. Thứ hai, sách được viết bởi Walter Isaacson, tác giả yêu thích mà mình đang có 2 cuốn khác của bác này trên giá.

Mình đọc rất nhanh và bỏ qua khá nhiều phần trùng lặp với cuốn sách trước, ví dụ như tuổi thơ của Musk, thời sinh viên, những ngày đầu của Tesla, SpaceX hay Paypal... Cuốn sách trước giúp mình hiểu nhanh hơn nhiều và dễ dàng kết nối được với những gì mà Musk đang làm trong mấy năm gần đây.

Elon Musk by Walter Isaacson

Phần mình đọc nhiều hơn là sự kiện Musk mua lại Twitter và những hành động, ảnh hưởng của Musk sau thương vụ đó. Mình chú ý nhiều tới những đoạn nói về cách mà Musk tạo ra những thay đổi tưởng chừng như điên rồ, ví dụ cắt giảm nhân sự hàng loạt, những phát ngôn dường như ít khi xuất hiện đối với các CEO khác. Nhưng đó chính là điều khác biệt luôn thấy ở Elon Musk, cực kỳ trực diện, dễ gây tổn thương và đi ngược lại với những suy nghĩ thông thường.

Bên cạnh đó, Musk có những trăn trở về tương lai của nhân loại. Ví dụ việc AI sẽ kiểm soát con người ra sao. Câu chuyện của Musk về ý tưởng thành lập OpenAI và những bất đồng sau đó về vấn đề bảo mật, phi lợi nhuận hay lợi nhận... đã khiến Musk rời OpenAI. Sự kiện gần đây khi OpenAI sa thải Sam Altman sau đó lại mời quay trở lại cho thấy nhiều vấn đề về an toàn và đạo đức xoay quanh việc phát triển AI mà Elon Musk đã từng lo lắng. Vấn đề tiếp theo là dân số thế giới đang có vẻ chững lại, Musk luôn khuyến khích mọi người sinh con nhiều hơn và chính anh ấy cũng làm như vậy.

Phần mà mình thấy thích thú nhất đó là "The algorithm", tổng hợp lại 5 điểm mà Musk luôn nhắc tới trong những cuộc họp ở Tesla và SpaceX, đó là những bài học được đúc kết lại sau rất nhiều lần thử và sai.

1. Question every requirement. Each should come with the name of the person who made it (Musk has a rule about responsibility: every part, every process, and every specification needs to have a name attached. He can be quick to personalize blame when something goes wrong). You should never accept that a requirement came from a department. You need to know the name of the real person who made that requirement. Then you should question it, no matter how smart that person is. Requirements from smart people are the most dangerous because people are less likely to question them.

2. Delete any part or process you can. You may have to add them back later.

3. Simplify and optimize. This should come after step two. A common mistake is to simplify and optimize a part of a process that should not exist.

4. Accelerate time. Every process can be speeded up, but only do this after you have followed the first three steps.

5. Automate. That comes last.

Mình áp dụng được vào công việc làm L&D, ví dụ: luôn hỏi để làm rõ requirement, thiết kế mọi thứ đơn giản và hiệu quả, đồng thời tìm cách để tự động hóa những thứ lặp lại. Một số "nguyên tắc" khác mà mình rất thích:

• A technical manager must have hands-on experience. For example, managers of software teams must spend at least 20% of their time coding. Otherwise, they are likely a cavalry leader who can't ride a horse or a general who can't use a sword.
• It is ok to be wrong. Just don't be confident and wrong (?)
• When hiring, look for people with the right attitude. Skills can be taught, but attitude changes require a brain transplant.
• The only rules are the ones dictated by the laws of physics. Everything else is a recommendation.

Ngoài công việc, cuộc sống của Elon Musk được mô tả lại bằng một từ: "phức tạp". Nó phức tạp từ mối quan hệ trong gia đình, tới bạn bè, đồng nghiệp và đặc biệt là tình cảm yêu đương.

Đây là cuốn sách đáng đọc nếu bạn muốn hiểu hơn về Musk, thay vì chỉ đọc những bài viết phân tích ngắn ngủi về những dòng tweet của anh ấy. Mình vẫn giữ một sự ngưỡng mộ, và tò mò về Elon Musk. Mình hi vọng Musk sẽ tiếp tục tạo ra những thứ có ích cho một Thế giới tốt đẹp hơn.